Leren fotograferen in het donker: tips voor avondfotografie

Gastblog door fotograaf Peter Lammers

Peter: “De skyline van onze woonplaats Deventer is één van de meest gefotografeerde onderwerpen in de regio. De IJssel op de voorgrond, schattige huisjes op de gulden snede en de statige Lebuinustoren maken het herkenbare beeld compleet. Het is op zich niet heel ingewikkeld, er zijn alleen een aantal dingen waar je heel goed rekening mee moet houden. In dit artikel behandel ik een aantal belangrijke onderdelen en vertel ik hoe ik te werk ga.”

Lange sluitertijd

Bij avondfotografie werk je met een lange sluitertijd. Soms wel van twintig tot dertig seconden. De sensor van je camera heeft dan lang de tijd om het licht te registreren. Voordeel is dat je dan met een lage ISO waarde kunt werken wat ruis voorkomt. Zie je wel eens een lichtspoor van een auto in een foto? Dat is een typisch voorbeeld van een foto die gemaakt is met een lange sluitertijd

Statief of stevige ondergrond

Het nadeel van werken met een lange sluitertijd is dat je geen beweging mag veroorzaken en trillingen moet voorkomen. Het werken met een goed statief is daarom een must. Afgelopen december heb ik veel Christmas Photo Walks gegeven in Deventer en daar trof ik regelmatig deelnemers met een goedkoper (en daardoor wat gammel) statief. Als er dan een auto voorbij reed of er waaide wat wind tegen aan ontstonden er vaak trillingen met als gevolg een bewogen opname. Plaats je statief daarom ook op een stevige en stabiele ondergrond en laat de onderste poten (vaak het dunste) ingeklapt.

Beweging voorkomen

Ook het indrukken van de ontspanknop of het opklappen van de spiegel kan al voor de nodige trillingen zorgen. Ik werk zelf vaak met een timer van een aantal seconden. Ook een draadontspanner of bediening via een mobiele telefoon zijn handige opties. Bij een spiegelreflexcamera kun je de optie ‘spiegel opklappen’ activeren. Voor het openen van de sluiter gaat de spiegel dan al omlaag.

Diafragma en scherpstellen

Om een groot gebied scherp te hebben, werk je met een klein diafragma. Het optimum ligt vaak tussen de F11 en F16. Je kunt er mee te maken krijgen dat je niet goed kunt scherpstellen. Je onderwerp kun je dan even kort uitlichten met een zaklamp. Gebruik maken van handmatige focus kan natuurlijk ook. Dat knopje tref je vaak aan op je lens (MF staat voor manual focus).

Pro tip voor avondfotografie

Zet ruisreductie bij lange sluitertijden uit. Dat is een optie in veel camera’s. Anders maakt je camera twee opnames (van elk dertig seconden) die over elkaar heen worden geplakt. Je staat dan dus dubbel zo lang te fotograferen.

Tijd

Wat is een goede tijd voor avondfotografie? Bij bruidsfotografie probeer ik een foto van de locatie altijd te maken in het blauwe uurtje. Dat is de periode direct na het gouden uurtje waarbij de lucht mooi blauw kleurt. Ik vind dat zelf erg mooi maar alles daarna is natuurlijk ook prima.

Onderwerp

Welk onderwerp je ook fotografeert: zorg dat er wat lichtbronnen of lampen in je foto aanwezig zijn. Dat maakt de foto meteen een stuk interessanter.

Camerainstellingen voor avondfotografie

De basisinstellingen zoals ik ze onder mijn voorkeuzeknop heb geprogrammeerd: ISO 100, diafragma F16, sluitertijd 30 seconden en een timer van vijf seconden na het indrukken van de afdrukknop. Is het beeld te licht? Dan pas ik mijn sluitertijd aan naar 20 seconden et cetera. Op de achterkant van mijn systeemcamera kan ik op voorhand al zien wat het resultaat gaat worden en dat is erg handig.

Avondfotografie in de praktijk

Als bruidsfotograaf kom ik vaak op prachtige locaties. Meestal ben ik ‘s avonds ook nog aanwezig om een diner of feest vast te leggen. Ik gebruik de principes van avondfotografie dan voor het maken van een mooie foto van de locatie. Die foto komt dan vaak achter in het album ter afsluiting of geef ik cadeau aan de locatie. Als ik geen tijd heb om een statief op te zetten, leg ik de camera op de grond of gebruik ik een natuurlijke verhoging.

Over de auteur

Peter Lammers is fulltime en professioneel bruidsfotograaf. Daarnaast is Peter bekend van zijn weekend workshops bruidsfotografie, voor meer informatie daarover kun je kijken op: www.peterlammersworkshop.nl